NAJCZĘŚCIEJ ZADAWANE PYTANIA

Jaka jest różnica pomiędzy psychologiem, psychiatrą i psychoterapeutą?

Psycholog to osoba, która ukończyła co najmniej studia magisterskie z zakresu psychologii. Korzystając z poznanych koncepcji psychologicznych oraz narzędzi badawczych (testów, kwestionariuszy, ankiet), może on udzielać wsparcia i porad, przeprowadzać diagnozę psychologiczną, zajmować się orzecznictwem lub prowadzić różnego rodzaju szkolenia. Same studia psychologiczne nie przygotowują natomiast do prowadzenia psychoterapii.

Psychiatra jest lekarzem medycyny ze specjalizacją w psychiatrii. Zajmuje się diagnozą oraz leczeniem zaburzeń psychicznych, których przyczyny uwarunkowane są biologicznie lub genetycznie i związane są m.in. z funkcjonowaniem układu nerwowego. Jako lekarz stosuje głównie farmakoterapię.

Psychoterapeuta to osoba z tytułem magistra studiów humanistycznych, która przeszła co najmniej 4-letnie specjalistyczne szkolenie z zakresu psychoterapii w wybranym przez siebie nurcie psychoterapeutycznym lub jest zaawansowana w takim szkoleniu. Pełne szkolenie psychoterapeutyczne według europejskich standardów obejmuje: trening teoretyczny, praktyczny, staż kliniczny, pracę pod superwizją oraz przejście własnej terapii.

Czym się różni porada psychologiczna od psychoterapii?

Pojęcia „poradnictwo psychologiczne” i „psychoterapia” bywają czasem używane zamiennie, co przysparza wielu nieporozumień, szczególnie w czasie pierwszego spotkania ze specjalistą. W rzeczywistości są to działania o zupełnie innych celach i odmiennym charakterze.

Porada psychologiczna to zwykle jednorazowe spotkanie, którego celem jest udzielenie klientowi informacji lub przedstawienie propozycji rozwiązania danego problemu. Poradnictwo można prowadzić w zakresie np. problemów małżeńskich, problemów wychowawczych z dziećmi, leczenia i profilaktyki uzależnień lub wyboru odpowiedniego zawodu.

W przeciwieństwie do poradnictwa, psychoterapia jest oddziaływaniem długoterminowym. Jej celem jest uzyskanie przez klienta względnie trwałych zmian w funkcjonowaniu oraz polepszenie jakości życia. Osiągnięcie tych celów możliwe jest poprzez głębsze przyjrzenie się istocie zgłaszanego problemu, a co za tym idzie – samemu sobie. W związku z takim założeniem, psychoterapeuta nie udziela klientowi porad na temat tego, jak ma żyć – zamiast tego towarzyszy mu w szukaniu odpowiedzi na trudne pytania, służy swą wiedzą i doświadczeniem, wspiera naturalny proces rozwojowy. W efekcie osoba w terapii niejako sama dociera do tego, co jest dla niej ważne.

Jak wyglądają spotkania z psychoterapeutą?

Spotkania terapeutyczne odbywają się zwykle raz w tygodniu o stałej porze. Przebieg spotkań zależy od tego, jakiego rodzaju problem, jaką historię życia, jaki poziom wrażliwości i otwartości wnosi klient. Terapeuta elastycznie dostosowuje swoje działania do aktualnych potrzeb i możliwości klienta oraz jest uważny na to, co pojawia się w danym momencie spotkania. Sesje opierają się na uważnej i empatycznej rozmowie, w czasie której szczególnie ważne staje się to, czego doświadcza klient w danej chwili. Oprócz rozmowy, terapeuta może zaproponować klientowi np. dialog z wyobrażoną osobą bądź wspólne zaplanowanie eksperymentu celem przećwiczenia nowych umiejętności. Celem nadrzędnym wszelkich działań terapeuty jest dobro osoby korzystającej z terapii.

Jak długo trwa psychoterapia?

Odpowiedź najprostsza brzmi – to zależy od rodzaju problemu, z jakim zgłasza się klient, oraz od jego oczekiwań dotyczących efektów terapii. Z założenia psychoterapia poznawczo-behawioralna jest podejściem krótkoterminowym (kilka- kilkanaście spotkań), od tej reguły zdarzają się jednak częste wyjątki. W przypadku problemów bardziej złożonych, długotrwałych, najczęściej proponuje się terapię długoterminową. Terapia schematów jest terapią długoterminową, nastawioną na pracę nad głębszymi i bardziej utrwalonymi problemami, często trwającymi u pacjenta przez całe życie. Czas trwania i zakres terapii ustala się zwykle w czasie pierwszych spotkań.

Jak wybrać dobrego psychoterapeutę?

Jeśli chciałbyś skorzystać z psychoterapii, zastanawiasz się jak spośród wielu osób oferujących swoje usługi terapeutów wybrać odpowiednią osobę, tak by nie wyjść z tej relacji poszkodowanym? Ponieważ w Polsce zawód psychoterapeuty nie jest prawnie chroniony i praktycznie każdy może otworzyć gabinet psychoterapeutyczny, bardzo ważne jest, aby móc sprawdzić kwalifikacje terapeuty. 

Profesjonalny terapeuta będzie posiadał certyfikat psychoterapeuty wydany przez wiarygodne towarzystwo terapeutyczne albo będzie absolwentem 4-letniego podyplomowego kursu psychoterapii i będzie w trakcie przygotowywania się do uzyskania certyfikatu. Będzie swobodnie odpowiadał na pytania dotyczące swojego przygotowania zawodowego i nie zareaguje niechętnie, gdy się go o to zapyta. Stopień magistra psychologii czy specjalizacja kliniczna, jak również pojedyncze szkolenia czy warsztaty same w sobie nie są w stanie dobrze przygotować do prowadzenia terapii. Osoby z odpowiednimi kwalifikacjami często wyceniają drożej swoje usługi, ponieważ czteroletnie szkolenie wymaga od nich sporych nakładów finansowych.

Zwróć uwagę na to, czy terapeuta jest osobą ciepłą, okazuje Ci empatię, jest po Twojej stronie, a nie przeciwko Tobie. Możesz również zrezygnować, jeśli nie odpowiada Ci oferowana metoda terapeutyczna – np. jest zbyt „zadaniowa”, oparta na technikach lub przeciwnie – zbyt nastawiona na analizę i rozważania. Ważniejsze jednak od technik, jakie stosuje terapeuta jest to, jakie wrażenie na tobie wywiera. Potraktuj swoje odczucia jako ważną wskazówkę. Pamiętaj, że Ty i Twój terapeuta musicie do siebie pasować. Tak, jak różni są klienci, tak też różni są terapeuci. Nie ma jednego najlepszego psychoterapeuty, który jest w stanie pomóc każdemu. Wybierz terapeutę, który odpowiada Ci pod względem stylu bycia, energii, spokoju, sposobu wyrażania się i metody pracy. Dobry terapeuta jest życzliwy, zainteresowany rozmową, autentyczny w swoich wypowiedziach i zachowaniach. Zawsze szanuje wybory i wartości pacjenta, nie narzuca mu swojego światopoglądu.